Τρίτη 30 Δεκεμβρίου 2014

Επτά σχολεία τα βάζουν με τον ρατσισμό

της Χριστίνας Κυριακίδου
Πέντε δημοτικά και δύο γυμνάσια στην Κύπρο επιλέγηκαν από το Υπουργείο Παιδείας για να θέσουν σε εφαρμογή σχέδιο καταπολέμησης του ρατσισμού, που αποτελείται από έναν νέο κώδικα συμπεριφοράς και έναν οδηγό διαχείρισης και καταγραφής ρατσιστικών περιστατικών. Στα σχολεία αυτά άρχισαν ήδη να υλοποιούνται σχετικές δράσεις, με τη στήριξη τόσο της Αρχής Κατά των Διακρίσεων όσο και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.


Όπως τονίζει το Υπουργείο, «τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και πράξης είναι ευρέως αποδεκτό ότι το ουσιαστικότερο μέτρο πρόληψης και καταπολέμησης των διακρίσεων, της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού είναι η ανάπτυξη μιας συγκεκριμένης και ξεκάθαρης πολιτικής κατά του ρατσισμού σε επίπεδο σχολείου».
Εξηγεί ότι καθώς το περιβάλλον χαρακτηρίζεται από πολλές μορφές ετερότητας, είναι σημαντικό να διασφαλίζεται για όλους τους μαθητές ένα περιβάλλον ασφάλειας, ανεκτικότητας, σεβασμού της διαφορετικότητας, μη διάκρισης και ισότητας, στο οποίο μπορούν να απολαμβάνουν στο μέγιστο τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που τους προσφέρονται.
Αυτός είναι ο σκοπός του κώδικα και του οδηγού. Η αναγνώριση, δηλαδή, οποιωνδήποτε άμεσων ή έμμεσων, σκόπιμων ή άσκοπων λόγων, πράξεων και διαδικασιών σε βάρος συγκεκριμένων ατόμων με βάση τη διαφορετικότητά τους και η ανάληψη ενεργού δράσης για πρόληψη και αντιμετώπισή τους, καθώς και για ανάπτυξη αντιρατσιστικής κουλτούρας.
Κατά την τρέχουσα χρονιά 2014-2015 ο κώδικας και ο οδηγός εφαρμόζονται πιλοτικά σε εφτά σχολεία, υπό τον συντονισμό του γραφείου προγραμμάτων Αγωγής Υγείας.
Τονίζεται ότι η ανάπτυξη και υλοποίηση ενός τέτοιου κώδικα ανταποκρίνεται σε σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI) προς όλα τα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου.
Ειδικότερα, η Επιτροπή εισηγείται όπως καταπολεμηθεί ο ρατσισμός και οι ρατσιστικές διακρίσεις στο σχολείο, μέσα από μια μόνιμη πολιτική που να περιλαμβάνει τη σύσταση ενός συστήματος παρακολούθησης ρατσιστικών περιστατικών, την υιοθέτηση μέτρων προστασίας των θυμάτων και της παιδαγωγικής, κατά βάση, διαχείρισής τους, μέσα από την επιβολή αυστηρών και ανάλογων κυρώσεων και την υιοθέτηση ενός κώδικα συμπεριφοράς κατά του ρατσισμού.
Ως προς τα σχολεία που επιλέγηκαν για να εφαρμόσουν το όλο εγχείρημα, αυτά είναι:
● τα Γυμνάσια Ανθούπολης και Δροσιάς και
● τα Δημοτικά Λακατάμιας Γ', Μακεδονίτισσας Γ', Αγίου Αντωνίου στη Λεμεσό, Α' Ποταμού Γερμασόγειας και Δ' Δημοτικού Λεμεσού
Σημειώνεται ότι βάσει σχετικής εξαγγελίας του αρμόδιου υπουργού, θα ακολουθήσει αξιολόγηση πριν την εθελοντική και αργότερα καθολική εφαρμογή του.
Κυρώσεις στους μαθητές
Με βάση τη νέα πολιτική που εφαρμόζεται στα επηρεαζόμενα σχολεία, «ποινικοποιείται» για πρώτη φορά η ρατσιστική συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, καταγράφονται ρατσιστικά περιστατικά που πιθανόν να συμβούν στους σχολικούς χώρους και καθορίζονται οι ποινές για καθένα από αυτά.
Όπως τονίζεται, βασική προϋπόθεση, για να θεωρηθούν ρατσιστικά κάποια περιστατικά, είναι να συμβαίνουν στη βάση της διαφορετικότητας κάποιου ατόμου ή ομάδας ατόμων.
«Ως θέμα αρχής, ο χειρισμός ρατσιστικών περιστατικών γίνεται πρωτίστως με παιδαγωγικούς όρους, χωρίς αυτόματη προσφυγή σε τιμωρητικά μέτρα», αναφέρεται χαρακτηριστικά στον κώδικα.
Ωστόσο, υπάρχουν κυρώσεις οι οποίες είναι κλιμακωτές και θα επιβάλλονται ανάλογα με τη συχνότητα και τη σοβαρότητα ενός επεισοδίου. Ξεκινούν από απλή παρατήρηση, μέχρι εκτέλεση κοινωφελούς εργασίας και από συζήτηση μέχρι οκταήμερη αποβολή.
Στον κώδικα τονίζεται, εξάλλου, ότι η αναφορά των περιστατικών δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως αδυναμία του σχολείου. Το αντίθετο, αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της αποφασιστικότητας της σχολικής μονάδας για αντιμετώπιση των περιστατικών και λήψη διορθωτικών μέτρων, ενώ παράλληλα εκπέμπει μήνυμα μηδενικής ανοχής στον ρατσισμό και τις διακρίσεις.
Όχι στην απόκρυψη ή υποβάθμιση
Πριν από μερικά χρόνια, τέτοια εποχή, μαθητές λιθοβόλησαν αλλοδαπό εργάτη. Τον επόμενο χρόνο ξυλοφόρτωσαν μια αλλοδαπή μαθήτρια και πιο πρόσφατα η Αστυνομία διερεύνησε επεισόδιο όπου Ε/κ μαθητές έδειραν μαθήτρια αφρικανικής καταγωγής σε έναν αγώνα πετόσφαιρας μεταξύ σχολείων.
Στις περιπτώσεις αυτές τα σχολεία, κυρίως, θέλησαν να αποχρωματίσουν τα επεισόδια, παρουσιάζοντάς τα ως κρούσματα βίαιης συμπεριφοράς παρά ως ρατσιστικά περιστατικά.
Οι απόψεις, όπως και τότε έτσι και τώρα, παραμένουν διιστάμενες.
Πάντως, το γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως επανειλημμένως προειδοποίησε ότι: «Η απόκρυψη ή υποβάθμιση των πραγματικών διαστάσεων του φαινομένου του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας και η ένδυση των αντίστοιχων περιστατικών με το μανδύα της παραβατικότητας δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στην αποτυχία τις απόπειρες καταπολέμησής τους μέσω της Εκπαίδευσης».
Εξάλλου, κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας διάφορες εκθέσεις της επιτρόπου, όπου εξετάστηκαν καταγγελίες για ρατσιστικές συμπεριφορές στα σχολεία, ενώ σε σχετική μελέτη προέβη το 2011 και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου.
Με βάση τα ευρήματα, τότε, διαπιστώθηκε ότι στα σχολεία μας αναπαράγονται ρατσιστικά και σεξιστικά πρότυπα. Μέσα από προσωπικές μαρτυρίες μεταναστριών μαθητριών, διαπιστώθηκε για παράδειγμα, ότι τα κορίτσια αυτά δεν αντιδρούν σε περιπτώσεις εκφοβισμού γιατί θεωρούν ότι κάτι τέτοιο εγκυμονεί τον κίνδυνο περαιτέρω περιθωριοποίησής τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου